გაიკეთე სისხლის ანალიზი და გაქვს დაბალი D ვიტამინი? არ შეგეშინდეს, შენ ერთადერთი არ ხარ: ჩვენს ქვეყანაში, დადგენილია, რომ ამ ვიტამინის დეფიციტი აქვს მოზრდილთა 60%-ს და მოხუცების 80%-ს. სწორედ ეს სტატია დაგეხმარება გაიგო მეტი თუ რა შეიძლება მოყვეს მის ნაკლებობასა და რა შეიძლება რომ გააკეთო რათა შეივსო დ ვიტამინის დეფიციტი ორგანიზმში.
რატომ მჭირდება დ ვიტამინი და როგორ მივიღო ის?
ვიტამინი დ ეხმარება ორგანიზმს კალციუმის ათვისებაში. კალციუმი ძვლების ერთ-ერთი მთავარი კომპონენტია. ვიტამინი დ ასევე მთავარი როლს თამაშობს შენს ნერვულ, კუნთოვან და იმუნურ სისტემაში.
დ ვიტამინის მიღება შეგიძლია სამი გზით: კანით, დიეტით და დანამატებით. შენი სხეული ბუნებრივად გამოიმუშავებს მას მზის სხივების ზემოქმედების შემდეგ. მაგრამ მზის ზედმეტმა ზემოქმედებამ შეიძლება გამოიწვიოს კანის დაბერება და კანის კიბო, ამიტომ ბევრი ადამიანი ცდილობს დ ვიტამინის მიღებას სხვა წყაროდან.
დ ვიტამინის ნაკლებებობა რას იწვევს?
დ ვიტამინის დეფიციტი ნიშნავს, რომ შენი ორგანიზმი არ იღებს საკმარის დ ვიტამინს ჯანმრთელობის შესანარჩუნებლად. ვიტამინი დ სინთეზირდება კანის მეშვეობით და მხოლოდ მცირე ნაწილი მოდის საკვებიდან. საქართველო, მიუხედავად იმისა, რომ არის ქვეყანა, სადაც არის მზის ნათების დიდი რაოდენობა წელიწადში, ბოლო წლებში გამოვლინდა ამ ვიტამინის მზარდი დეფიციტი, ძირითადად მზის დაბალი ზემოქმედების გამო.
ადამიანები, რომლებსაც აქვთ დ ვიტამინის დეფიციტის უფრო დიდი რისკი, არიან ისეთები ვისაც ჭარბი წონა აქვს,თირკმლის უკმარისობა, ორსული ქალები. ხანდაზმული ადამიანები რისკის ქვეშ არიან, რადგან მათი კანი არ გამოიმუშავებს დ ვიტამინს მზის აბაზანების მიღებისას ისე ეფექტურად, როგორც ახალგაზრდობისას და მათ თირკმლებს ნაკლებად შეუძლიათ დ ვიტამინის აქტიურ ფორმაში გადაქცევა.
მუქი კანის მქონე ადამიანებს ნაკლებად შეუძლიათ დ ვიტამინის გამომუშავება, რადგან მათ კანში არსებული მელანინი კონკურენციას უწევს დ ვიტამინის წინამორბედს.
დ ვიტამინის მუდმივმა დეფიციტმა შეიძლება გაზარდოს ოსტეოპოროზისა და ძვლების მოტეხილობის რისკი. გარდა ამისა, მას აქვს ჰორმონალური ეფექტი ძვლის მეტაბოლიზმის რეგულატორის ფუნქციის მიღმა. დ ვიტამინს ნელ-ნელა ენიჭება შესაბამისი როლი ზოგადად ადამიანის ფიზიოლოგიაში.
დ ვიტამინის ნაკლებობის სიმპტომები
დიდი ხნის განმავლობაში დ ვიტამინის ძალიან დაბალმა დონემ შეიძლება გამოიწვიოს ძვლის სიმკვრივის დაკარგვა, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს ოსტეოპოროზი და მოტეხილობები.
დ ვიტამინის სერიოზულმა დეფიციტმა შეიძლება გამოიწვიოს სხვა დაავადებებიც. ბავშვებში შეიძლება გამოიწვიოს რაქიტი. რაქიტი იშვიათი დაავადებაა, რომელიც იწვევს ძვლების რბილობას და მოხრას. მოზრდილებში დ ვიტამინის მძიმე დეფიციტი იწვევს ოსტეომალაციას, რაც იწვევს ძვლების სისუსტეს, ძვლების ტკივილს და კუნთების სისუსტეს.
მკვლევარები სწავლობენ დ ვიტამინის შესაძლო კავშირს რამდენიმე სამედიცინო მდგომარეობასთან, მათ შორის დიაბეტთან, მაღალი არტერიულ წნევასთან, კიბოსთან და აუტოიმუნურ დაავადებებთან. მეტი კვლევაა საჭირო, სანამ ამ დაავადებებზე დ ვიტამინის ზემოქმედების გაგება შესაძლებელი გახდება.
დ ვიტამინის ნაკლებობა ორსულებში
ქალებს, რომლებსაც აქვთ დ ვიტამინის ნაკლებობა ორსულობის დროს, ჩვეულებრივ აქვთ ისეთი გართულებების რისკი, როგორიცაა პრეეკლამფსია ან ნაადრევი მშობიარობა. გარდა ამისა, ასევე დაფიქსირდა, რომ მომავალ დედებს, რომლებსაც აქვთ დ ვიტამინის საკმარისი რაოდენობა, აქვთ გესტაციური დიაბეტის განვითარების ნაკლები რისკი. დ ვიტამინის დეფიციტმა შეიძლება არა მხოლოდ საფრთხე შეუქმნას ნაყოფის კუნთოვანი სისტემის სათანადო განვითარებას, არამედ ზრდის ზოგიერთი დაავადების რისკს, როგორიცაა რაქიტი, რომელიც ვითარდება ბავშვობაში. ორსულობის დროს მოხმარებული დ ვიტამინის კონტროლი სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია ბავშვის ჯანმრთელობისა და სწორი ზრდის გარანტირებისთვის.
დ ვიტამინის სარგებელი მხოლოდ გესტაციის პერიოდში არ ვლინდება. მნიშვნელოვანია ამ ვიტამინის ადეკვატური დონის შენარჩუნება ქალის ცხოვრების ყველა ეტაპზე, განსაკუთრებით ორსულობის დროს, მაგრამ არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ ეს აუცილებელია როგორც ორსულობამდე ასევე ორსულობის შემდეგ.
რა დოზის დ ვიტამინი გვჭირდება?
დ ვიტამინის ყოველდღიური საჭირო რაოდენობა დამოკიდებულია შენს ასაკზე. რეკომენდებული რაოდენობა, საერთაშორისო ერთეულებში (IU) არის:
- დაბადებიდან 12 თვემდე: 400
- ბავშვები ერთიდან 13 წლამდე: 600
- 14-დან 18 წლამდე მოზარდები: 600
- მოზრდილები 19-დან 70 წლამდე: 600
- 71 წელზე მეტი მოზრდილები: 800
- ორსული და მეძუძური ქალები: 600
როგორ მივიღოთ დ ვიტამინი?
- დიეტა: დ ვიტამინს შეიცავს ზოგიერთი საკვები, როგორიცაა ცხიმოვანი თევზი (ქაშაყი, ორაგული, სკუმბრია), კვერცხის გული, ხორცი.
- მზე : მზის აბაზანები ეხმარება ორგანიზმს დ ვიტამინის სინთეზში. გაითვალისწინეთ, რომ მზის ზემოქმედება უნდა იყოს კონტროლირებადი და წინასწარ შეთანხმებული უნდა იყოს ექიმთან.
- დ ვიტამინის დანამატები : ვიტამინი დ არის მრავალ მულტივიტამებში. ასევე არსებობს დ ვიტამინის დანამატები. თუ შენ გაქვს დ ვიტამინის დეფიციტი, მიმართე შენს ექიმს ან ფარმაცევტს, თუ რამდენი უნდა მიიღო, რამდენად ხშირად უნდა მიიღო ისინი და რამდენ ხანს.
მიუხედავად იმისა, რომ ძალიან იშვიათია დ ვიტამინით მოწამვლა, ის შეიძლება იყოს სერიოზული: არასოდეს მიიღო დ ვიტამინის მედიკამენტები დამოუკიდებლად და ყოველთვის მიმართე შენს ექიმს ან ფარმაცევტს.
