ყველა ქალი იბადება დაახლოებით 400 000 კვერცხუჯრედით, 35 წლის ასაკში საშუალოდ 25 000 რჩება. ყოველდღიურად დაახლოებით 1500 კვერცხუჯრედი იკარგება საკვერცხის ბუნებრივი დაბერების პროცესის გამო. თუ შენ გაინტერესებს რა არის ოვულაცია, ოვულაციის სიმპტომები და რა მნიშვნელობა აქვს ნაყოფიერებისა და ორსულობისთვის მაშინ ეს სტატია შენთვისაა. სტატიაში ჩვენ უფრო დეტალურად განვიხილავთ ამ პროცესს და განვმარტავთ, თუ როგორ შეგიძლია გამოიყენო ეს ცოდნა დაორსულებისთვის.
რას ნიშნავს ოვულაცია?
ოვულაცია არის კვერცხუჯრედის გათავისუფლება საკვერცხიდან ფალოპის მილში. ოვულაცია ხდება ყოველი მენსტრუაციის დაწყებამდე დაახლოებით 13-15 დღით ადრე. როგორც მენსტრუაციის დროს, ასევე ოვულაციის დრო შეიძლება განსხვავდებოდეს ყოველი ციკლის მიხედვით და შეიძლება ზოგჯერ არ გქონდეს ოვულაცია.
ოვულაციის ფაზები:
- ფოლიკულური ფაზა: ეს არის ოვულაციის პირველი ფაზა და იწყება მენსტრუაციის პირველ დღეს. ამ ეტაპზე ვითარდება ფოლიკულები, რომლებიც განთავსდება კვერცხუჯრედში. ორგანიზმი აგზავნის სიგნალს ტვინში, რომ ის იწყებს ფოლიკულის მასტიმულირებელი ჰორმონის გამომუშავებას , ფოლიკულები ვითარდება და წარმოიქმნება ესტროგენები . ფოლიკული, რომელშიც კვერცხუჯრედი განთავსდება, შეირჩევა შემთხვევით, სანამ ის არ გასკდება და მომწიფებულ კვერცხუჯრედს საშვილოსნოს ფალოპის მილში არ გამოყოფს .
- ოვულაციური ფაზა: ამ ფაზაში ესტროგენის დონე იზრდება და იწვევს ფერმენტების სეკრეციას, რომლებიც ანადგურებენ ფოლიკულურ ქსოვილს, რაც საშუალებას მისცემს კვერცხუჯრედის მომწიფებას დასრულდეს და განთავისუფლდეს. ოვულაცია ხდება ესტროგენის პიკიდან 24-დან 36 საათამდე.
- ლუტეალური ან პოსტოვულაციური ფაზა: იწყება ოვულაციის შემდეგ. ამ დროს ვითარდება ყვითელი სხეული, რომელიც დარჩება ორსულობამდე ან მენსტრუაციამდე, რითაც იწყება ახალი ციკლი.
ოვულაციის სიმპტომები
ქალის სხეულში არის გარკვეული ნიშნები და სიმპტომები, რომლებიც შეიძლება მიუთითებდეს ოვულაციაზე:
- ტემპერატურის ცვლილებები. ოვულაციის დროს 0,2-დან 0,5 °C-მდე მატება ხდება. ეს გამოწვეულია პროგესტერონის მომატებით კვერცხუჯრედის გათავისუფლების შემდეგ.
- ვაგინალური გამონადენის ცვლილებები ზრდის რაოდენობას და ტექსტურას. ის უფრო ელასტიური და მოლიპული ხდება, რათა სპერმატოზოიდმა გაიაროს საშვილოსნოს ყელში. ეს გამოწვეულია ორგანიზმში ესტროგენის მატებით.
- ცვლილებები საშვილოსნოს ყელში. ოვულაცისს დროს მდებარეობს უფრო მაღლა, რბილი კონსისტენციით და უფრო ღია ხვრელით, რათა სპერმატოზოიდები შევიდეს.
- ტკივილი- პუნქცია ან დისკომფორტი მუცლის ქვედა ნაწილში საკვერცხის ფოლიკულის რღვევისას.
ჩვეულებრივ, ეს ცვლილებები შეუმჩნეველი რჩება, მაგრამ მათი აღმოჩენა შესაძლებელია შენი სხეულისთვის მცირე ყურადღების მიქცევით. გარდა ამისა, უნდა აღინიშნოს, რომ ყველა ქალი ერთნაირი არ არის, ამიტომ ყველა მათგანს არ ექნება იგივე სიმპტომები ოვულაციის ფაზაში.
ოვულაციის მნიშვლეობა ნაყოფიერებისა და ორსულობისთვის
ოვულაცია მენსტრუალური ციკლის ყველაზე ნაყოფიერი დროა. საკვერცხე ათავისუფლებს მომწიფებულ კვერცხუჯრედს ფალოპის მილში, სადაც ის ელოდება სპერმის უჯრედთან შეერთებას ემბრიონის განაყოფიერებისთვის.
ამისთვის აუცილებელია, რომ საკვერცხის ფოლიკული, რომელიც კვერცხუჯრედს შეიცავს, ადრე განვითარებულიყო მენსტრუალური ციკლის ფოლიკულურ სტადიაზე . როდესაც საკვერცხის ფოლიკული სათანადო ზომას მიაღწევს, ის იღებს სიგნალს LH ჰორმონიდან და სკდება კვერცხუჯრედის გამოდევნის მიზნით.
ოვულაცია ხდება LH-ის (ლუტეინირების ჰორმონის) მოქმედების წყალობით, რომელიც მნიშვნელოვნად იზრდება მთელი პროცესის გასააქტიურებლად. ეს არის ის, რაც ცნობილია როგორც LH ტალღა.
ოვულაციის შემდეგ, მომწიფებულ კვერცხუჯრედს აქვს განაყოფიერების პერიოდი 24 საათის განმავლობაში. თუ ამ დროის განმავლობაში ის არ განაყოფიერდა, კვერცხუჯრედი დაბერდება და იკარგება. ამ შემთხვევაში ქალის ნაყოფიერების დღეები დამთავრდება და საჭირო იქნება მომდევნო მენსტრუალური ციკლის მოლოდინი, რომ არსებობდეს ორსულობის შესაძლებლობა.
მეორეს მხრივ, თუ განაყოფიერება წარმატებით განხორციელდა და ემბრიონი ჩამოყალიბდა, ის განაგრძობს გზას მილის გავლით საშვილოსნომდე, სადაც შესაძლებელია მისი იმპლანტაცია და ორსულობის დაწყება.
როგორ გამოვთვალოთ ოვულაცია?
ოვულაციის ტესტი ზომავს შარდში LH ჰორმონის დონეს და მისი შეძენა შესაძლებელია აფთიაქში.
LH ჰორმონი იწყებს ექსპონენციურად მატებას ოვულაციამდე 36-24 საათით ადრე, როდესაც ის აღწევს პიკს და შემდეგ ისევ ეცემა, როდესაც ტესტზე არის 2 ყველაზე მუქი ხაზი, ეს არის განაყოფიერების ყველაზე კარგი პერიოდი.
რას ნიშნავს გვიანი ოვულაცია?
ქალებს, რომლებსაც აქვთ უფრო გრძელი ციკლი, მაგალითად 35 დღე, ჩვეულებრივ ხდება ოვულატორული ფაზის გახანგრძლივება. თუმცა, ლუტეალური ფაზა ჩვეულებრივ გრძელდება დაახლოებით 14 დღე. მაშასადამე, 35-დღიანი ციკლის მქონე ქალებში ოვულაცია ხდება 21-დან 23 დღემდე. რაც უფრო ხშირად ხდება არარეგულარული ციკლის მქონე ქალებში. ასევე არიან ქალები, რომლებსაც აქვთ უფრო მოკლე ლუტეალური ფაზა, ვიდრე 14 დღე.
ქალებს, რომლებსაც აქვთ მენსტრუაცია გვიან ოვულაციასთან ერთად, შეიძლება ჰქონდეთ პრობლემები დაორსულებასთან დაკავშირებით, რადგან კვერცხუჯრედმა არ მიაღწია სიმწიფეს, როდესაც ისინი გათავისუფლდნენ, ან ისინი გამოიყოფა, როდესაც საშვილოსნო არ არის მზად იმპლანტაციისთვის.
თუ შენი ციკლი არ არის რეგულარული და ხანგრძლივობა ყოველთვიურად იცვლება, გირჩევ მიმართო სპეციალისტს, რადგან ამ ყველაფრის უკან, როგორც წესი, ჰორმონალური პრობლემები იმალება .
პუნქტუალური გვიანი ოვულაციის შემთხვევაში, არსებობს მეთოდები, როგორიცაა ბაზალური ტემპერატურის გაზომვა ან ოვულაციის ტესტის გამოყენება მაქსიმალური ნაყოფიერების მომენტის გასარკვევად.
რა შეიძლება იყოს ოვულაციის არარსებობის მიზეზი?
არსებობს რამდენიმე მიზეზი, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს ოვულაციის არარსებობა. ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული არის პოლიკისტოზური საკვერცხის სინდრომი, კეთილთვისებიანი პათოლოგია, რომელიც გავლენას ახდენს ბევრ ახალგაზრდა ქალზე. იგი შედგება ენდოკრინული აშლილობისგან, რომელიც არ იძლევა სწორ ოვულაციას.
ასევე შეიძლება მოხდეს ჰიპოთალამუსის ან ჰიპოფიზის მიზეზის ანოვულაცია, როგორიცაა ინტენსიური ფიზიკური ვარჯიში, ჭარბი წონა და ა.შ. სხვა ჰორმონალური ცვლილებები, როგორიცაა ფარისებრი ჯირკვლის ჰორმონის (TSH) ან პროლაქტინის ცვლილება, რომელმაც შეიძლება გამოიწვიოს ოვულაციის არასწორად განვითარება.
ასევე ასაკი არის იმის მიზეზი, რომ მიუხედავად მენსტრუაციისა, ბევრ ქალში ციკლის დროს ოვულაცია რეგულარულად არ ხდება.